Lombardia. Zimowy dzień w Como.

Kiedy w moich poprzednich postach pisałam o mieście Como i jego niezaprzeczalnej urodzie, zwykle ilustrowałam to zdjęciami robionymi od wiosny do jesieni. Oczywiście, jest to uzasadnione tym, że bez wątpienia bujna przyroda stanowi piękne tło, wspaniale podkreślając walory architektoniczne i krajobrazowe miejscowości, co sprawia, że w sezonie turystycznym przybywają tam goście ze wszystkich stron świata. 

Como podobało mi się o każdej porze roku, więc niejednokrotnie odwiedzałam je również zimą — tym bardziej że był to najlepszy wybór, jeśli miałam ochotę na niedługą podróż do miejsca, gdzie mogłam odetchnąć świeżym powietrzem. Nie bez znaczenia był też fakt, że przy tej okazji mogłam zajrzeć do mojego ulubionego sklepu ze starociami, co zawsze było dla mnie bardzo kuszącą perspektywą.

Lombardzka zima rzadko jest śnieżna, lecz mimo to, bywa dość nieprzyjemna. Choć temperatury oscylują w granicach od +10 do kilku stopni Celsjusza poniżej zera, to brak słońca, wilgoć i smog sprawiają, że nie jest to pogoda sprzyjająca wycieczkom. Jednak zdarzają się dni, kiedy wiatr oczyszcza atmosferę, a wtedy słońce przepięknie modeluje całe otoczenie, wydobywa architektoniczne detale budynków, a na horyzoncie uwydatnia pobielone śniegiem sylwetki okolicznych gór. 

W takie dni Como wygląda naprawdę wspaniale — w południe niebo ponad miastem lśni szafirowo, podkreślając pastelowe kolory domów i błękit jeziora. Jednak krótki, zimowy dzień ma swoje prawa, więc niebawem cienie zaczynają się wydłużać, a nad jeziorem pojawia się wilgotny opar, zacierający kontury pejzażu. Ta pora, choć pełna melancholii, również ma wiele uroku — jezioro i otaczające je wzniesienia zdają się roztapiać w przestrzeni, zanim na dobre znikną w ciemności...

Podczas takich zimowych wypadów do Como zazwyczaj spędzałam tam niewielką część dnia, Jednak pewnego razu przyjechałam dość wcześnie przed południem, a do domu wróciłam dopiero pod wieczór, dobrze po zachodzie słońca, więc miałam okazję zobaczyć je w wielu odsłonach.

Jak zwykle skorzystałam z lokalnego pociągu, który kończy swój bieg na stacji Como Lago. Uwielbiałam moment, gdy dojeżdżaliśmy do Como Camerlata, pierwszej stacji w obrębie miasta, leżącej na płaskowyżu u podnóża zewnętrznego łańcucha Prealp. Pozostałe dzielnice miasta i jezioro znajdują się w dość głębokiej niecce otoczonej wzniesieniami.  Kiedy pociąg zaczyna zjeżdżać w dół, daje to wprost niezapomniany widok — wokoło coraz wyżej wypiętrzają się wzgórza, gdzie wśród drzew i krzewów widać ludzkie siedziby porozrzucane na stokach. 

Ta wspaniała panorama widziana latem zapiera dech w piersiach, ale w słoneczny, zimowy dzień również ma swój wielki, choć nieco smętny urok. Bujną zieleń zastępują kolory we wszystkich odcieniach brązu, z rzadka poprzecinane ciemnymi sylwetkami cyprysów i pinii, jednak w zamian za to słońce wydobywa rzeczywisty kształt gór, ze wszystkimi zagłębieniami, jarami i żlebami. Wygląda to bardzo malowniczo, a bezlistne drzewa z mnóstwem delikatnych gałązek, widziane na tle błękitu nieba, również mają wiele wdzięku. 

Po przyjeździe do Como udałam się bulwarem na spacer w kierunku willi Geno, skąd jest piękny widok na miasto i kopułę katedry górująca nad dachami okolicznych domów. Fontanna, która tryska nieopodal willi wprost z wód jeziora, działała jak zwykle, choć miałam wrażenie, że z racji temperatury powietrza oscylującej w okolicy zera, jej rozpylona woda zamienia się w szron. Pod piniami rosnącymi na cyplu z przyjemnością dostrzegłam rabaty ślicznych, żółto-granatowych bratków, którym chyba nie były straszne przymrozki, bo wyglądało na to, że mimo kalendarzowej zimy radzą sobie całkiem nieźle. Równie dobrze miała się mimoza rosnąca nieopodal sklepu ze starociami, prezentująca liczne pączki kwiatów wśród pierzastych liści.

Kiedy ponownie znalazłam się centrum miasta, ruszyłam na przechadzkę po starówce. Jej zaułki, tak dobrze mi znane, wyglądały zupełnie inaczej niż w pełni sezonu. Latem upał i liczni turyści wokoło powodują, że trudno się skupić na zwiedzaniu, tym bardziej że zdolność postrzegania nie jest tak wyostrzona, jak podczas spokojnego zimowego spaceru.

Zaskoczyła mnie zmiana w wyglądzie niektórych budowli, zwłaszcza tych wzniesionych z marmuru — w letnim słońcu są one niemal oślepiająco białe, za to w zimie pokazują swą rzeczywistą barwę szaro-biało-różową. Równie pięknie wyglądają próżnym popołudniem, kiedy dzień zmierza ku końcowi — nasycone ciepłym światłem nisko stojącego słońca przyjmują kolor miodu. 

Tym razem bez przeszkód mogłam usiąść na ławce, by do woli oglądać subtelne detale na fasadzie katedry, eleganckie Broletto i majestatyczną bazylikę San Fedele. Jednak najmilszy memu sercu był widok niewielkiego kościoła San Giacomo, wciśniętego pomiędzy domy mieszkalne, przy uliczce biegnącej za katedrą i Broletto. Zakochałam się w nim od chwili, kiedy go zobaczyłam po raz pierwszy. Urzekła mnie jego fasada w kolorze ochry, z wielkim półkolistym oknem i freskiem przedstawiającym Triumf Krzyża oraz malutka dzwonniczka z trzema dzwonami, wznosząca się ponad dwuspadowym dachem. Przed kościołem jest niewielki placyk — tam spędziłam najmilsze chwile w Como, odpoczywając na jednej z kamiennych ławek i chłonąc nieopisany spokój, jakim emanowało to miejsce.    

Spacerując w okolicy katedry, tuż przy Muzeum Archeologicznym, zauważyłam interesujący budynek, na który nigdy dotąd nie zwróciłam uwagi. Domostwo, choć ciekawe architektonicznie, ewidentnie chyliło się ku upadkowi, o czym mówiły odpadające tynki, powykrzywiane okiennice i przeciekający dach. 

Z pewnością w przeszłości był to piękny, miejski pałac bardzo zasobnej rodziny — jego fasadę zdobiły subtelne malowidła o roślinnych motywach i długi narożny balkon o balustradzie z kutego żelaza. Nad bocznymi drzwiami zauważyłam oryginalną przybudówkę kształtem przypominającą ul — duży wykusz bez okien, połączony z kominem wystającym ponad poziom dachu. Zastanowiła mnie ta dziwna konstrukcja, ale po namyśle doszłam do wniosku, że wewnątrz budynku mogła być w tym miejscu nisza, służąca za okap kuchenny albo ogromny kominek, rozprowadzający ciepło do innych pomieszczeń. 

Budynek miał dwa wejścia, boczne pod wykuszem i drugie główne, w postaci zamczystej bramy. Obok bramy widniała tabliczka informująca, że obiekt jest własnością Prowincji Como i działa w nim organizacja pożytku publicznego, więc bez obaw weszłam na wewnętrzny dziedziniec. Byłam pod ogromnym wrażeniem tego, co tam zastałam — nie tylko dlatego, że znowu zobaczyłam piękne naścienne malowidła i kute balkony, biegnące wokoło niczym krużganki. 

Nie mogłam wyjść ze zdumienia, że tak piękne miejsce, mogące stanowić prawdziwy klejnot w środku miasta, znajduje się w stanie takiego upadku... Z tego, co zauważyłam, były tam jeszcze dwa inne dziedzińce oraz niewielki wewnętrzny ogród z edykułem i magnoliowym drzewem pośrodku — wszystko w podobnym stanie zupełnego zaniedbania...  *

Gdy po dłuższych oględzinach opuściłam ten niegdyś piękny pałac, słońce chyliło się ku zachodowi. Jego ostatnie promienie kładły się niemal poziomo ponad dachami domów, nasycając pomarańczowym kolorem wzgórze Brunate, które od połowy stoku wyglądało niczym skąpane w ogniu. Słyszałam o podobnym zjawisku, kiedy byłam nad jeziorem Lugano, jednak na własne oczy widziałam je po raz pierwszy, gdyż można je zaobserwować jedynie zimą, gdy zachodzące słońce oświetla góry leżące na wschodzie.

Był to wspaniały widok, od którego trudno było oderwać oczy, więc przystanęłam na niewielkim placu, aby je obserwować jak najdłużej — przy tej okazji mogłam posłuchać, jak gra zespół muzyczny, zbierający fundusze na cele charytatywne. 

Zapadał zmierzch, postanowiłam, że przed odjazdem do domu zajrzę jeszcze do jednego z barów, żeby zjeść coś ciepłego. Kiedy ponownie znalazłam się na centralnym placu, na dworze było zupełnie ciemno. W mroku okrywającym jezioro lśniły światełka wiosek leżących na jego brzegach, odbijające się w czarnej wodzie niczym w lustrze. Mimo tych nocnych ciemności nadal było dość wcześnie, więc miasto jeszcze nie zamierzało iść spać.  Na ulicach było sporo ludzi, ponieważ dla większości z nich dopiero teraz zakończył się dzień pracy.

Na przylegającym do bulwaru Piazza Cavour, zauważyłam piękną, kolorową i bajecznie oświetloną karuzelę. Ten (w sumie dość kiczowaty) widok, chyba obudził moje wewnętrzne dziecko, bo pomyślałam sobie, że bardzo bym chciała wsiąść na jednego z koników i pokręcić się do dźwięków muzyki...

Jak widać na powyższych zdjęciach, każdy wiek ma swoje rozrywki — dzieci karuzelę, zahartowane nastolatki piesze wędrówki z plecakiem i gołymi nogami, a młodzi dorośli jazdę wypasionym kabrioletem. Na widok tego ostatniego doszłam do wniosku, że takie auto zasługuje na coś więcej niż przejażdżka po ciemku w styczniowy wieczór, ale może to była tylko krótka jazda próbna?

Mój dzień w Como powoli dobiegł końca, należało jeszcze wsiąść do pociągu i wrócić do domu; byłam zmęczona i pełna wrażeń, bo miasto, które jak mi się zdawało, znam tak dobrze, pokazało mi, że nadal jest tam jeszcze wiele rzeczy do odkrycia.... 

* Po powrocie zaczęłam myszkować w internecie, by dowiedzieć się czegoś więcej na temat tajemniczego budynku. Okazało się, że jest to Palazzo Negretti — pierwotnie był własnością hrabiów Archinti, wzniesiono go w latach 1924-1926 w stylu eklektycznym, według projektu architekta Giuseppe Antonellego. Jest własnością jednego z urzędów Prowincji, będącego odpowiednikiem naszego wydziału zdrowia i oprócz gabinetów lekarskich, znajdują się tam również lokale mieszkalne. Natomiast pisząc tego posta, poszukałam nowszych informacji i znalazłam artykuł mówiący o tym, że obecnie z uwagi na zły stan techniczny obiekt stoi pusty i mimo monitów ze strony mieszkańców Como o jego pilny remont, nic tam się nie dzieje.

Jeśli ktoś chciałby zobaczyć więcej zdjęć zimowego Como, zapraszam o obejrzenia albumu

https://photos.google.com/album/AF1QipMSbo6cXSjowpzQ08Ff2utqacMRl0JLXxAoK1rd?hl=pl