Post na Święto Zmarłych - kilka słów o Tadeuszu Borowskim i jego poezji.

 ***

…. I czuję, jak w milczeniu nocy 

upływa ze mnie jakby krew 

z otwartych żył, coś co jest mną

i w mroku wsiąka bezpowrotnie, 

a we mnie pustka tak jak brzeg, 

z którego odpływ odszedł w morze,

bezwładnie leży. Monotonnie

daleki mrok jak morze szumi

i prąd wiruje gdzieś koło mnie,

który jest mną. Krwią swoją czuję,

że płynie we mnie i zabiera

wszystko co moje. Tak utonąć

w nocy i w drzewie, które nocą

martwe w dalekim mroku stoi

jak wyrzeźbione z czarnej gliny

ponad popiołem nieba. Może

światy spalają się w milczeniu

jak ja się spalam? Mrok kosmiczny

porywa popiół, z prądem niesie

i to jest noc, i to jest świat

o nazwach prostych, drzewo, kamień, cierpienie

lub po prostu ty...

Ten wiersz towarzyszy mi przez moje całe dorosłe życie...

Miałam osiemnaście lat, kiedy dostałam miniaturową książeczkę, gdzie na kartkach z delikatnej, kremowej bibuły wydrukowano zbiór utworów poetyckich Tadeusza Borowskiego. Wcześniej poznałam jego opowiadania, jednak ta część jego twórczości była mi całkowicie nieznana. Poezja towarzyszyła mi od zawsze i miałam wiele wierszy, które przychodziły mi do głowy w różnych sytuacjach, jednak poezja Borowskiego od pierwszego czytania stała mi się tak bliska, jak żadna przedtem. Jego wizja świata, miejsca człowieka w kosmosie i pytania, jakie zadaje na temat człowieczej egzystencji, wydają mi się tak istotne i trafne, że choć od tamtego czasu minęło wiele lat, większość tych wierszy pamiętam do dziś.

Sądzę, że  nie ma sensu robić rozbioru poezji na elementy pierwsze, poezja to rzecz ulotna i każdy, kto się z nią zetknie, wyczyta z niej swoją prawdę. 

 

Kiedy patrzę na zdjęcia Tadeusza Borowskiego, widzę człowieka ( zdawać by się mogło) pełnego wewnętrznej radości i dalekiego od zadawania trudnych pytań. Ten wizerunek dziwnie nie przystaje do jego życiorysu pełnego traumatycznych zdarzeń - począwszy od dzieciństwa, kiedy został rozdzielony z rodzicami, którzy udali się na przymusowe zesłanie, pierwszych lat dorosłości naznaczonych wojną, poprzez obóz koncentracyjny później obóz dla dipisów, aż do powrotu do Polski i jej pokrętnej, powojennej rzeczywistości. Jego życie osobiste również było pełne bólu i rozterek - trudne miłości, polemiki, jakie toczył i dramatyczne wybory światopoglądowe, to wszystko dla młodego człowieka mogło się stać głęboką przepaścią nie do przekroczenia. Jeśli jego wiersze i opowiadania zawierają egzystencjalny ciężar, który musiał nosić ze sobą każdego dnia, to powiem, że był on cięższy, niż kamień Syzyfa...

Tadeusz Borowski zmarł 3 lipca 1951 roku, w tydzień po narodzinach córki. W chwili śmierci miał 29 lat, nie wyklucza się, że popełnił samobójstwo.